Që nga viti 2018 Kosova nuk ka aplikuar për anëtarësim në asnjë organizatë të madhe ndërkombëtare.

Edhe pse zgjerimi i prezencës në organizatat ndërkombëtare ka qenë një nga synimet kryesore tëpolitikës së jashtme të Kosovës në periudhën e pas-pavarësisë, anëtarësimi në Komisionin e Venecias në vitin 2014 mbetet aderimi i fundit shumëpalësh i madh për Kosovën.

Në Programin e Qeverisë 2021-2025 janë përfshirë disa angazhime për aderime shumëpalëshe. Një nga angazhimet më të rëndësishme është paraqitja e aplikimit për anëtarësim në Organizatën Botërore të Tregtisë.

Ky shënim politikash diskuton perspektivat e Kosovës për t’iu bashkuar kësaj organizate, në dritën e funksioneve dhe rëndësisë që ky organ shumëpalësh luan për ekonominë globale sot.

Publikimi ynë i fundit synon të ofrojë një pasqyrë të punëve të jashtme të Kosovës në vitin 2021. Raporti është pjesë e përkushtimit të PIPS për të dokumentuar dhe analizuar çdo vit politikat e punëve të jashtme të Kosovës.
Studimi fokusohet në ngjarjet kryesore dhe zhvillimet e politikave që kanë dominuar marrëdhëniet e jashtme të Kosovës, si dhe sukseset dhe sfidat me të cilat ballafaqohet në zbatimin e qëllimeve kyçe të politikës së jashtme. Synon të dokumentojë zhvillimet kryesore që formësojnë diplomacinë dypalëshe të Kosovës, dialogun me Serbinë, njohjen dhe anëtarësimin në organizata ndërkombëtare dhe
integrimin euroatlantik.

Sistemi i drejtësisë deri më tani ka kaluar nëpër reforma të vazhdueshme dhe ka pasur përpjekje nga Qeveri të ndryshme për të trajtuar me prioritet sfidat afatgjata që pamundësojnë funksionimin e institucioneve të drejtësisë dhe ofrimin e drejtësisë për qytetarët. Kjo analizë ka për qëllim të diskutojë gjendjen aktuale të reformës së sistemit të drejtësisë në Kosovë gjatë vitit 2021, në veçanti në kontekst të zbatimit të MSA-së dhe reformave të tjera për integrim në BE.

Bashkëpunimi rajonal në Ballkan shoqërohet me një mosbesim të thellë mes shteteve. Nisma të ndryshme të inicuara nga Bashkimi Evropian apo anëtarë të BE-së, kanë instaluar mekanizma të ndryshëm për të facilituar marrëdheniet rajonale dhe maksimizuar përfitimet për të gjitha shtetet pjesëmarrëse. Megjithatë, shpesh herë ky nuk ka qenë rasti. Ky Shënim Politikash analizon në kontekst krahasues propozimin e qeverisë me marrëveshjen ekzistuese për bashkëpunim ekonomik. Ndërkaq, për më tepër jep një pasqyrë se si do të funksiononte propozimi i ri, në kuadrin normativ.

Në punimin e fundit PIPS ka analizuar qasjen dhe rolin e Kosovës në luftën globale kundër dezinformimit. Ngjashëm me pjesët e tjera të globit, në vitet e fundit Ballkani Perëndimor ka pasur një rritje të dezinformimit dhe luftërave hibride.

Në Ballkanin Perëndimor qëllimet kryesore të lajmeve të rrejshme ndër të tjera përfshijnë prishjen e bazës së ligjshmërisë dhe sovranitetit të shtetësisë së Kosovës, ndryshimin e narrativave të luftës dhe krimeve të luftës, prishjen e besueshmërisë së Perëndimit në lidhje me shtetndërtimin në Kosovë. Lajmet për Kosovën, përveçse janë temë mbizotëruese në mediat serbe, shpeshherë janë objekt i raportimeve të pasakta. Narrativat e shpërndara nga mediat tendencioze gjithashtu përqendrohen në dobësimin e mbështetjes për institucionet euroatlantike.

Zhvillime të tilla janë pengesë ndaj integrimit dhe bashkëpunimit rajonal, për atë në këtë analizë të politikave PIPS ka listuar mundësitë dhe rekomandimet për qeverinë e Kosovës dhe BE-në për të trajtuar këtë fenomen.

Bashkimi Evropian dhe Kosova vendosën të fillojnë fazën e dytë të Agjendës për Reforma Evropiane (ERA II) në mënyrë që të vazhdojnë zbatimin e MSA-së. Si rezultat, qeveria (Hoti) miratoi prioritetet e ERA II më 19 tetor 2020. Pas konsultimeve me OShC-të, institucionet përgjegjëse për zbatim dhe Komisionin Evropian, plani i veprimit dyvjeçar për ERA II u miratua fillimisht në parim nga Këshilli Ministror për Integrimin Evropian në maj të 2021 dhe më pas u miratua nga qeveria e re (Kurti) më 11 gusht.

Duke pasur parasysh rëndësinë që ERA II ka tani në rrugën e integrimit në BE, është kritike të kapërcehen pengesat e përjetuara më parë, të shmanget rënia në të njëjtat kurthe dhe përjetimi i të njëjtave vonesa. Prandaj në këtë publikim Instituti i Prishtinës për Studime Politike paraqet një pasqyrë të zbatimit të ERA 1 dhe jep rekomandime të cilat mund të përmirësojnë zbatimin e përgjithshëm të ERA II.

Kosova është në një udhëkryq sa i përket sektorit të energjisë: "rritje ekonomike tani - zgjidhja e efekteve negative më vonë" apo "zhvillimi i qëndrueshëm".

Pjesë e zgjidhjes së qeverisë kosovare do të jenë edhe projektet e rëndësishme të gazifikimit të cilat priten të zhvillohen.

Publikimi jonë i fundit sqaron zhvillimit e infrastrukturës dhe projekteve të gazifikimit në Kosovë.

Për Kosovën si një shtet i ri, një administratë publike efikase dhe e përgjegjshme përbën një pjesë thelbësore të qeverisjes demokratike dhe funksionimit të shtetit. Reformimi dhe përmirësimi i funksionimit të administratës publike ka qenë një çështje kryesore në marrëdhëniet BE-Kosovë në vitet e fundit.

Ky raport përmbledhës synon të pasqyrojë dhe diskutojë situatën e reformave të administratës publike në Kosovë gjatë viteve të fundit, përmes përqendrimit në dokumentet dhe strategjitë që janë aprovuar gjatë kësaj periudhe. Për më tepër, raporti do të analizojë arritjet kryesore dhe nivelin e zbatimit të RAP-it deri më tani dhe do të sugjerojë rekomandime për qeverinë e re të Kosovës për t’u zbatuar, bazuar në sfidat kryesore që duhet të adresohen.

Ky raport është punuar në kuadër të projektit "Përmirësimi i llogaridhënies dhe transparencës për reforma", i zbatuar nga PIPS dhe Lëvizja FOL, dhe i mbështetur nga Ambasada e Mbretërisë së Holandës në Kosovë.