Publikimi ynë i fundit synon të ofrojë një pasqyrë të punëve të jashtme të Kosovës në vitin 2021. Raporti është pjesë e përkushtimit të PIPS për të dokumentuar dhe analizuar çdo vit politikat e punëve të jashtme të Kosovës.
Studimi fokusohet në ngjarjet kryesore dhe zhvillimet e politikave që kanë dominuar marrëdhëniet e jashtme të Kosovës, si dhe sukseset dhe sfidat me të cilat ballafaqohet në zbatimin e qëllimeve kyçe të politikës së jashtme. Synon të dokumentojë zhvillimet kryesore që formësojnë diplomacinë dypalëshe të Kosovës, dialogun me Serbinë, njohjen dhe anëtarësimin në organizata ndërkombëtare dhe
integrimin euroatlantik.

Bashkëpunimi rajonal në Ballkan shoqërohet me një mosbesim të thellë mes shteteve. Nisma të ndryshme të inicuara nga Bashkimi Evropian apo anëtarë të BE-së, kanë instaluar mekanizma të ndryshëm për të facilituar marrëdheniet rajonale dhe maksimizuar përfitimet për të gjitha shtetet pjesëmarrëse. Megjithatë, shpesh herë ky nuk ka qenë rasti. Ky Shënim Politikash analizon në kontekst krahasues propozimin e qeverisë me marrëveshjen ekzistuese për bashkëpunim ekonomik. Ndërkaq, për më tepër jep një pasqyrë se si do të funksiononte propozimi i ri, në kuadrin normativ.

Qëllimi i kësaj analize të politikave është të hedhë dritë mbi mënyrën se si gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor u përballën me parandalimin dhe luftimin e ekstremizmit të dhunshëm (P/CVE). Ai synohet të jetë i pari i një serie analizash mbi këtë çështje. Ndërsa ky punim do të fokusohet në nisma specifike të vendit dhe analiza të bazuara në aktorë, publikimet e ardhshme do të ofrojnë një këndvështrim statistikor rajonal në lidhje me fenomenin e luftëtarëve të huaj, duke përfshirë nismat e riatdhesimit dhe riintegrimit, dënimet, si dhe sfidat me të cilat përballen gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor.

​1​ vit ka kaluar nga n​​​ë​nshkrimi i​​​ marr​​ëveshj​​​es​ së shtatorit 2020 për normalizim ekonomik mes Kosovës dhe Serbisë​.​

PIPS ka bërë vlerësimin dhe analizën ​e​ ​zbatimit t​ë​ 5 pikave ​me rendë​​si ​​nga kjo marrëveshje:
(1) përcaktimin e Hezbollahut si një organizatë terroriste në tërësi
(2) pjesëmarrjen në Mini-Shengen (Ballkani i Hapur)
(3) respektimi i moratoriumit i cili pezulloi aplikimet e Kosovës për anëtarësim në organizatat ndërkombëtare
(4) njohja reciproke dhe vendosja e marrëdhënieve diplomatike me Izraelin për Kosovën, përkatësisht zhvendosja e Ambasadës në Jeruzalem për Serbinë dhe
(5) puna me vendet e tjera për të nxitur dekriminalizimin e homoseksualitetit

Kosova ka plotësuar 4 prej këtyre pikave, ndërsa Serbia vet​​ëm 2 prej tyre.

Publikimi​ sqaron kontekstin politik ​​​​​​dhe veprimeve e nd​ërmarra nga dy pal​ë​t p​ë​r aktualizimin e marr​ë​veshjes.

Në punimin e fundit PIPS ka analizuar qasjen dhe rolin e Kosovës në luftën globale kundër dezinformimit. Ngjashëm me pjesët e tjera të globit, në vitet e fundit Ballkani Perëndimor ka pasur një rritje të dezinformimit dhe luftërave hibride.

Në Ballkanin Perëndimor qëllimet kryesore të lajmeve të rrejshme ndër të tjera përfshijnë prishjen e bazës së ligjshmërisë dhe sovranitetit të shtetësisë së Kosovës, ndryshimin e narrativave të luftës dhe krimeve të luftës, prishjen e besueshmërisë së Perëndimit në lidhje me shtetndërtimin në Kosovë. Lajmet për Kosovën, përveçse janë temë mbizotëruese në mediat serbe, shpeshherë janë objekt i raportimeve të pasakta. Narrativat e shpërndara nga mediat tendencioze gjithashtu përqendrohen në dobësimin e mbështetjes për institucionet euroatlantike.

Zhvillime të tilla janë pengesë ndaj integrimit dhe bashkëpunimit rajonal, për atë në këtë analizë të politikave PIPS ka listuar mundësitë dhe rekomandimet për qeverinë e Kosovës dhe BE-në për të trajtuar këtë fenomen.

Karta e Adriatikut (A-5) është një nga nismat kryesore rajonale në fushën e sigurisë në rajonin e Evropës Juglindore, duke ndihmuar kështu qëllimin e shteteve anëtare për të arritur integrimin në NATO dhe BE. Karta e Adriatikut përbëhet nga Shqipëria, Maqedonia, Kroacia, Mali i Zi dhe Bosnja dhe Hercegovina.

Kosova ishte vendi i fundit që fitoi statusin e vëzhguesit në A-5 në vitin 2012 dhe kërkesa e saj për t'u bërë anëtare e plotë dështoi nga vetoja e Bosnja dhe Hercevogina në vitin 2014.

Prandaj, cilat janë shansat e vërteta që Kosova të anëtarësohet në Kartën e Adriatikut?

Publikimi jonë i fundit sqaron përfitimet, mundësitë dhe pengesat për anëtarësimin e plotë të Kosovës në Kartën e Adriatikut.

Sfidat që rrjedhin nga mungesa e koordinimit dhe normalizimit të marrëdhënieve politike me Serbinë e kanë tensionuar menaxhimin e Ujmanit dhe kanalit Ibër. Duke e pasur këtë parasysh, diskutimet e drejtuara nga SHBA-të në Shtëpinë e Bardhë më 4 shtator 2020 u përpoqën të trajtonin këtë çështje dhe në pikën shtatë të marrëveshjes u propozua një studim fizibiliteti që shikonte mundësitë e përdorimit të përbashkët të rrjedhës së ujit.

Ky shkrim përmbledhës synon të analizojë rastin e “Liqenit të Ujmanit” duke u fokusuar në bashkëpunimin rajonal dhe rëndësinë ekonomike. Për më tepër, ky shkrim përqendrohet në rëndësinë gjeopolitike të Liqenit të Ujmanit, Marrëveshjen e Uashingtonit dhe rekomandimet e dala nga kjo marrëveshje, rastet e ngjashme dhe precedentët ndërkombëtarë për menaxhimin e përbashkët të resurseve ujore, si dhe pasojat e marrëveshjes.

Publikimi "Një diskutim i shkurtër mbi rëndësinë e MSA-së dhe Dialogut Politik ndërmjet Kosovës dhe Bashkimit Evropian (BE)" argumenton rëndësinë e shfrytëzimit të Titullit II për Dialogun Politik nga Kosova për të arritur mbështetjen e BE-së në konsolidimin e dimensioneve të jashtme shtetërore përmes bashkëpunimit me BE-në, në përvjetorin e pestë të hyrjes në fuqi të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit.

Përtej asaj se dialogu për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi përbën një pjesë të rëndësishme të Titullit II, ky kapitull ofron potencial të pashfrytëzuar për mënyrat tjera të bashkëpunimit ndërmjet Kosovës dhe BE-së.

Ky publikim analizon ngecjet nga ana e Kosovës në shfrytëzimin e këtij potenciali dhe ofron rekomandime për mënyrën e aplikimit tash e tutje.

Ky publikim është publikuar në kuadër të Programit për Analizë të Politikës së Jashtme të PIPS. Publikimi u mundësua me mbështetjen e Fondacionit Kosovar për Shoqëri Civile.