Ky publikim është edicioni i 3-të pjesë e Programit të Analizës së Politikës së Jashtme, që është themeluar nga Instituti i Prishtinës për Studime Politike në vitin 2014. Programi synon të analizojë dhe mbështesë integrimin euroatlantik të Kosovës, duke inicuar debat publik dhe duke prodhuar hulumtime mbi zhvillimet rajonale, evropiane dhe globale, si dhe efektet e tyre në pozitën ndërkombëtar të Kosovës.

Që nga shpallja e pavarësisë në vitin 2008, Kosova ka arritur të bëhet anëtare e disa organizmave shumëpalësh, duke përfshirë Bankën Botërore, Fondin Monetar Ndërkombëtar, si dhe Bankën për Zhvillim të Këshillit të Evropës në vitin 2013 dhe Komisionin e Venecias në vitin 2014.

Me dorëzimin e kërkesës për antarsim në Këshillin e Evropës më 12 maj 2022, Kosova nisi një proces të rëndësishëm politik, kështu duke hapur një kapitull të ri. Antarsimi në Këshillin e Evropës duket të jetë i gjatë dhe i vështirë. Andaj ky shënim i shkurtër i politikave ofron një përmbledhje të aplikimit të Kosovës në Këshillin e Evropës dhe elaboron shkurtimisht strategjinë dhe marrëdhëniet shumëpalëshe të Kosovës me Këshillin e Evropës.

Vendet në mbarë botën janë goditur nga fenomeni i ekstremizmit të dhunshëm dhe luftëtarëve të huaj, dhe Ballkani Perëndimor nuk ishte përjashtim.

Kjo analizë e politikave synon të hedhë dritë mbi mënyrën se si gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor u përballën me parandalimin dhe luftimin e ekstremizmit të dhunshëm (P/CVE). Ai synohet të jetë i treti dhe i fundit në një seri për këtë çështje. Më saktësisht, kjo analizë ofron një krahasim statistikor rajonal të dënimeve për terrorizëm dhe pjesëmarrje në konflikte të huaja, si dhe një pasqyrë të sfidave me të cilat përballen gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor gjatë parandalimit dhe luftimit të ekstremizmit të dhunshëm.

Që nga viti 2018 Kosova nuk ka aplikuar për anëtarësim në asnjë organizatë të madhe ndërkombëtare.

Edhe pse zgjerimi i prezencës në organizatat ndërkombëtare ka qenë një nga synimet kryesore tëpolitikës së jashtme të Kosovës në periudhën e pas-pavarësisë, anëtarësimi në Komisionin e Venecias në vitin 2014 mbetet aderimi i fundit shumëpalësh i madh për Kosovën.

Në Programin e Qeverisë 2021-2025 janë përfshirë disa angazhime për aderime shumëpalëshe. Një nga angazhimet më të rëndësishme është paraqitja e aplikimit për anëtarësim në Organizatën Botërore të Tregtisë.

Ky shënim politikash diskuton perspektivat e Kosovës për t’iu bashkuar kësaj organizate, në dritën e funksioneve dhe rëndësisë që ky organ shumëpalësh luan për ekonominë globale sot.

Publikimi ynë i fundit synon të ofrojë një pasqyrë të punëve të jashtme të Kosovës në vitin 2021. Raporti është pjesë e përkushtimit të PIPS për të dokumentuar dhe analizuar çdo vit politikat e punëve të jashtme të Kosovës.
Studimi fokusohet në ngjarjet kryesore dhe zhvillimet e politikave që kanë dominuar marrëdhëniet e jashtme të Kosovës, si dhe sukseset dhe sfidat me të cilat ballafaqohet në zbatimin e qëllimeve kyçe të politikës së jashtme. Synon të dokumentojë zhvillimet kryesore që formësojnë diplomacinë dypalëshe të Kosovës, dialogun me Serbinë, njohjen dhe anëtarësimin në organizata ndërkombëtare dhe
integrimin euroatlantik.

Bashkëpunimi rajonal në Ballkan shoqërohet me një mosbesim të thellë mes shteteve. Nisma të ndryshme të inicuara nga Bashkimi Evropian apo anëtarë të BE-së, kanë instaluar mekanizma të ndryshëm për të facilituar marrëdheniet rajonale dhe maksimizuar përfitimet për të gjitha shtetet pjesëmarrëse. Megjithatë, shpesh herë ky nuk ka qenë rasti. Ky Shënim Politikash analizon në kontekst krahasues propozimin e qeverisë me marrëveshjen ekzistuese për bashkëpunim ekonomik. Ndërkaq, për më tepër jep një pasqyrë se si do të funksiononte propozimi i ri, në kuadrin normativ.

Qëllimi i kësaj analize të politikave është të hedhë dritë mbi mënyrën se si gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor u përballën me parandalimin dhe luftimin e ekstremizmit të dhunshëm (P/CVE). Ai synohet të jetë i pari i një serie analizash mbi këtë çështje. Ndërsa ky punim do të fokusohet në nisma specifike të vendit dhe analiza të bazuara në aktorë, publikimet e ardhshme do të ofrojnë një këndvështrim statistikor rajonal në lidhje me fenomenin e luftëtarëve të huaj, duke përfshirë nismat e riatdhesimit dhe riintegrimit, dënimet, si dhe sfidat me të cilat përballen gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor.

​1​ vit ka kaluar nga n​​​ë​nshkrimi i​​​ marr​​ëveshj​​​es​ së shtatorit 2020 për normalizim ekonomik mes Kosovës dhe Serbisë​.​

PIPS ka bërë vlerësimin dhe analizën ​e​ ​zbatimit t​ë​ 5 pikave ​me rendë​​si ​​nga kjo marrëveshje:
(1) përcaktimin e Hezbollahut si një organizatë terroriste në tërësi
(2) pjesëmarrjen në Mini-Shengen (Ballkani i Hapur)
(3) respektimi i moratoriumit i cili pezulloi aplikimet e Kosovës për anëtarësim në organizatat ndërkombëtare
(4) njohja reciproke dhe vendosja e marrëdhënieve diplomatike me Izraelin për Kosovën, përkatësisht zhvendosja e Ambasadës në Jeruzalem për Serbinë dhe
(5) puna me vendet e tjera për të nxitur dekriminalizimin e homoseksualitetit

Kosova ka plotësuar 4 prej këtyre pikave, ndërsa Serbia vet​​ëm 2 prej tyre.

Publikimi​ sqaron kontekstin politik ​​​​​​dhe veprimeve e nd​ërmarra nga dy pal​ë​t p​ë​r aktualizimin e marr​ë​veshjes.